Có nên đầu tư chứng khoán không và nên bắt đầu từ đâu?

Đôi khi đầu tư chứng khoán là một việc điên rồ.

Thị trường chứng khoán rất khó nắm bắt, bạn có thể kiếm tiền bằng cách chi tiền, thậm chí nó còn không phải là tiền thật. Nó chỉ đơn giản là những con số điện tử chớp nháy trên bảng điện tử. Và làm cách nào các con số này có thể thay đổi từng giây, từng giờ?

Nói một cách đơn giản thì mọi người tham gia vào thị trường chứng khoán đang cố gắng sử dụng sức mạnh của lãi kép, từ đó khiến cho nguồn tiền của họ trở nên lớn hơn, nhờ đó có thể đạt được các mục tiêu tài chính như mua nhà hay tích lũy cho nghỉ hưu.

Bên cạnh đó, đầu tư chứng khoán cũng là một cách để tạo thu nhập thụ động - tức là kiếm tiền mà không cần làm thêm giờ. Một khi bạn đã thiết lập cho mình một danh mục đầu tư hợp lý, bạn sẽ tốn tương đối ít thời gian và tiền bạc để quản lý, nhưng có thể thu được lợi nhuận đáng kể. Nhà đầu tư trung bình thu được mức tăng trưởng 10% mỗi năm trong một thế kỷ qua.

Vậy có nên đầu tư chứng khoán không? Đâu là cách tốt nhất để bắt đầu đầu tư chứng khoán? Bạn cần biết những gì trước khi tham gia vào thị trường? 

Đầu tư chứng khoán là gì?

Trước khi bàn luận về cách bắt đầu đầu tư chứng khoán, hãy làm rõ một số thuật ngữ cơ bản.

Đầu tư là chi tiền vào một thứ gì đó, có thể là cổ phần của một công ty trên thị trường chứng khoán, một ngôi nhà hoặc một bức tranh với hy vọng rằng giá trị của nó sẽ tăng lên theo thời gian. Nếu dự đoán đúng, nhà đầu tư có thể bán những tài sản trên với giá cao hơn và thu được lợi nhuận.

Có bốn loại hình đầu tư chính:

Thứ nhất là đầu tư cổ phiếu, chính là mua lại một phần nhỏ công ty trên thị trường.

Thứ hai là đầu tư vào tài sản cho lợi nhuận cố định như trái phiếu.

Thứ ba là gửi tiền tiết kiệm và các khoản đầu tư tương tự.

Thứ tư là đầu tư tài sản hữu hình như bất động sản hay các mặt hàng khác.

Đầu tư cổ phiếu

Về cơ bản, cổ phiếu hay quyền sở hữu các phần nhỏ của công ty sẽ được giao dịch công khai. Chúng sẽ tăng giá khi công ty làm ăn tốt và thu được lợi nhuận.

Cổ đông được trả cổ tức khi điều công ty có lãi, nhưng tất nhiên, họ sẽ bị lỗ dưới các tác động bởi sự sụt giảm của thị trường. Giá trị cổ phiếu sẽ giảm xuống khi công ty hoạt động kém hoặc thậm chí ngừng hoạt động.

Quỹ tương hỗ và các quỹ ETF cũng có thể coi là một lựa chọn đầu tư. Chúng bao gồm cổ phiếu của nhiều công ty cùng với các trái phiếu khác nhau để nhà đầu tư có thể đa dạng hóa danh mục đầu tư của mình.

Đầu tư tài sản với thu nhập cố định

Đây là những khoản đầu tư mang đến mức lãi suất cố định và thường được thanh toán định kỳ. Trái phiếu là ví dụ phổ biến nhất. Cụ thể, khi bạn mua trái phiếu chính phủ, bạn đang  cho chính phủ vay một khoản tiền mà chính phủ đồng ý sẽ hoàn trả lại sau một khoảng thời gian nhất định (hay thời gian đáo hạn của trái phiếu) với một mức lãi suất đã định.

Trái phiếu được coi là khoản đầu tư an toàn hơn cổ phiếu bởi nó ít chịu tác động từ thị trường hơn.

Gửi tiền tiết kiệm và các khoản đầu tư tương tự

Những khoản đầu tư này có tính thanh khoản cao (có nghĩa là chúng có thể nhanh chóng được chuyển đổi thành tiền mặt). Ví dụ như gửi tiền vào ngân hàng hoặc các khoản đầu tư ngắn hạn như chứng chỉ tiền gửi... Loại tài sản này đem lại mức tăng trưởng tương đối thấp nhưng đổi lại, chúng rất an toàn. 

Đầu tư vào các loại tài sản hữu hình

Bao gồm việc đầu tư vào các loại tài sản như bất động sản, đồ mỹ nghệ, các tác phẩm nghệ thuật hay các loại hàng hóa khác. Nhà đầu tư sẽ mua chúng và chờ đợi sự tăng giá trong tương lai.

Có nên đầu tư chứng khoán không?

Ngay cả các lựa chọn “an toàn nhất” cũng sẽ đi kèm với một rủi ro nhất định. Không tồn tại thứ gọi là một khoản đầu tư chắc chắn. Nhiều người cảm thấy thoải mái hơn rất nhiều khi gửi tiền mặt vào tài khoản tiết kiệm lãi suất thấp, thậm chí dưới cả mức lạm phát bởi họ cảm thấy an toàn. Nhưng đầu tư là một trong những cách dễ nhất để kiếm thu nhập thụ động. Nếu bạn muốn tích lũy tài sản và trở nên giàu có, thị trường chứng khoán chắc chắn là nơi dễ nhất để biến điều đó thành hiện thực.

Đầu tư chứng khoán để bảo vệ giá trị tài sản

Trên thực tế, nếu tính đến lạm phát, đầu tư không chỉ là một cách kiếm thêm tiền mà còn là một biện pháp cần thiết để bảo vệ giá trị tài sản trước tác động của lạm phát.

Mức lạm phát trung bình được ghi nhận từ 4% đến 5%. Vì thế, nếu mức lạm phát được giữ nguyên trong 20 đến 30 năm, về bản chất, bạn sẽ mất rất nhiều tiền.

Vì thế, nếu bạn muốn tài sản của mình không bị hao mòn bởi các tác động từ thị trường, hãy bắt đầu đầu tư. Và tất nhiên, cần nhớ rằng đầu tư là chơi trò chơi lâu dài. Bạn có thể sẽ nghe một số người nói rằng thị trường chứng khoán thật rủi ro trong suốt quãng thời gian đầu tư. Nhưng miễn là bạn chuẩn bị cho mình một tâm lý vững vàng và không chạy theo những lợi nhuận trong ngắn hạn, bạn sẽ kiếm được tiền trong tương lai.

Hãy để tiền đẻ ra tiền

Các nhà đầu tư tận dụng sức mạnh của lãi kép bằng cách tiếp tục đầu tư số tiền mình kiếm được vào thị trường tài chính, quy trình này gọi là tái đầu tư. Theo thống kê, cứ 15 năm, thị trường sẽ cho bạn mức lợi nhuận dương bất chấp các giai đoạn đi xuống. Điều này nghĩa là nếu bạn đầu tư vào thị trường đúng cách, sau 15 năm bạn chắc chắn sẽ có lãi. Đó là trong trường hợp thị trường chịu các tác động tiêu cực khác nhau, trung bình thị trường tăng trưởng 10% mỗi năm nên cơ hội của các nhà đầu tư luôn rộng mở.

Cách để bắt đầu đầu tư chứng khoán

Làm thế nào để bắt đầu đầu tư chứng khoán theo cách riêng nếu bạn chưa có nhiều tiền?

Chọn phương tiện để đầu tư

Việc đầu tiên cần làm đó là quyết định xem bạn sẽ tham gia đầu tư thông qua đâu và những nền tảng nào là phù hợp. Mỗi một phương tiện đầu tư tương ứng với một mục tiêu tài chính khác nhau, hãy nghiên cứu để lựa chọn ra phương tiện phù hợp nhất với mình.

Một trong những cách thức phổ biến nhất là mở tài khoản đầu tư cá nhân tại các công ty đầu tư. Hiện nay, chúng ta có thể dễ dàng mở tài khoản đầu tư mà không cần phải có mặt trực tiếp tại các cơ sở của công ty. Thậm chí, đã có nhiều ngân hàng cung cấp các dịch vụ đầu tư, bạn hoàn toàn có thể mở cho mình một tài khoản đầu tư ở các chi nhánh ngân hàng. Hãy nghiên cứu các thông tin liên quan như chi phí giao dịch, dịch vụ chăm sóc, hỗ trợ khách hàng, cách thức giao dịch và lựa chọn cho mình phương tiện đầu tư phù hợp nhất.

Nghiên cứu các loại tài sản để đầu tư

Một tài khoản đầu tư đang hoạt động tốt không có nghĩa là bạn có thể để mặc nó như vậy mãi mãi.

Đầu tư là rủi ro. Vì thế bạn nên cân nhắc xem mình nên đầu tư vào đâu để có hiệu quả tốt nhất.

Bên cạnh đó, cổ phiếu không phải là tài sản duy nhất bạn nên để ý tới. Bạn cũng nên xem xét thêm một số loại trái phiếu, quỹ tương hỗ và quỹ ETF.

Chính xác thì quỹ tương hỗ là gì? Một quỹ tương hỗ là một tập hợp các cổ phiếu, trái phiếu trên thị trường,và nó sẽ giúp bạn đa dạng hóa danh mục của mình một cách hiệu quả.

Đa dạng hóa là điều quan trọng trong đầu tư. Không ai muốn mất trắng tài sản của mình trong một lần thị trường đi xuống. Và đó là lý do mà các nhà đầu tư luôn phải nhớ rằng :"Không bao giờ bỏ tất cả trứng vào một rỏ".

Bằng cách đầu tư vào nhiều loại tài sản, bao gồm các công ty khác nhau về ngành và vị trí địa lý, bạn có thể bảo vệ danh mục đầu tư của mình trước sự đi xuống của cả thị trường.

Các quỹ tương hỗ thường được tập hợp lại và được quản lý bởi những chuyên gia tài chính hoặc công ty đầu tư chuyên nghiệp, bạn sẽ cần một lượng tiền trên mức tối thiểu để có thể tham gia vào các quỹ như vậy.

Quỹ hoán đổi danh mục (ETF) tương tự như quỹ tương hỗ ở chỗ chúng cũng bao gồm các tài sản đầu tư, nhưng nói chung chúng không được quản lý trực tiếp bởi con người. Điều này nghĩa là chi phí quản lý của nó sẽ thấp hơn. Và không giống như các quỹ tương hỗ, bạn có thể mua ETF trên thị trường trực tiếp giống như cách bạn mua cổ phiếu. Giá của mỗi ETF cũng phụ thuộc vào các biến động trên thị trường, nhưng bạn sẽ không bị giới hạn số lượng mua tối thiểu.

Xác định những gì tốt nhất cho danh mục của bạn

Khi bạn đã hiểu những gì tài khoản mình cần, hãy tiếp tục nghiên cứu và khám phá những cơ hội trên thị trường và xem đâu là cơ hội tốt nhất. Hãy nghiên cứu các phương pháp phân tích, đọc hiểu báo cáo tài chính cũng như lịch sử thị trường tài chính thông qua sách báo và tin tức mỗi ngày. Bạn sẽ hiểu cách thị trường này vận hành và tận dụng nó để trở nên giàu.

Cuối cùng, đừng quên quy tắc vàng trong đầu tư: hãy liên tục đa dạng hóa. Mua cổ phiếu của các công ty trong nhiều ngành khác nhau có thể giúp bạn vượt qua sự hỗn loạn của thị trường.

Cân nhắc thuê một chuyên gia tài chính

Việc có cho mình một chuyên gia tài chính tuy rằng chưa thực sự phổ biến ở nước ta có lẽ do thị trường chứng khoán chưa thực sự được coi trọng ở các nước đang phát triển. Nhưng có cho mình một cố vấn tài chính- những người am hiểu về thị trường sẽ giúp cho bạn có các quyết định đúng đắn hơn.

Nếu bạn có một lượng tiền lớn đang dành dụm cho các dự định trong tương lai như mua nhà hay dành cho nghỉ hưu, bạn muốn bắt đầu đầu tư nhằm có một mức lãi suất ổn định. Bạn muốn bảo vệ giá trị của tài sản của mình nhưng lại không có kiến thức cũng như kinh nghiệm về thị trường. Một chuyên gia tài chính sẽ giúp bạn làm việc đó.

Liên tục rót tiền vào tài khoản của bạn

Sức mạnh của lãi suất kép là khiến tiền đẻ ra tiền… Vì vậy, những bạn cần đảm bảo là hãy tiếp tục gửi thêm tiền vào tài khoản của mình. Bạn càng đầu tư nhiều, lượng tiền bạn có thể kiếm được càng nhiều, lãi kép sẽ làm phần việc còn lại.

Hiện nay, có rất nhiều phương tiện giúp cho việc đầu tư trở nên thuận tiện. Các ứng dụng có thể kết nối trực tiếp với sàn giao dịch và rất tiện để có thể chuyển hoặc rút tiền ra khỏi tài sản. Vì thế hãy liên tục tiết kiệm và gửi tiền vào tài khoản của mình để tiếp tục tạo ra thêm tiền lãi.

Không được nóng vội và theo dõi danh mục của bạn thường xuyên

Thực hiện chiến lược đầu tư dài hạn không có nghĩa là bạn không cần quan tâm tới danh mục đầu tư của mình. Đôi khi, bạn sẽ cần thực hiện những điều chỉnh để có được hiệu quả cao nhất. Ngoài ra, theo dõi danh mục thường xuyên sẽ giúp bạn kịp thời phòng bị và quản trị rủi ro tốt hơn.

Cách tốt nhất để phân bổ tài sản hợp lý là hãy nói chuyện với một chuyên gia tài chính, nhưng hãy nhớ rằng ngay cả họ cũng không thể đoán trước được tương lai. Dựa trên quan điểm cá nhân, hãy tự đánh giá, nếu bạn thấy danh mục của mình đang hoạt động kém hơn dự tính, hãy nghiên cứu và đưa ra những sự điều chỉnh.

Đầu tư vào các loại tài sản khác

Bên cạnh đầu tư chứng khoán, có những loại tài sản khác có thể phù hợp hơn với điều kiện tài chính cũng như sở thích của bạn.

Đầu tư bất động sản cũng là một phương pháp tốt, bạn không cần quá lo lắng về việc bỏ tiền của mình để có mua một thứ trừu tượng như quyền sở hữu công ty. Có một tài sản hữu hình, có thể là một mảnh đất hay một thỏi vàng hoặc một chiếc bình được làm thủ công, có thể giúp bạn cảm thấy an tâm hơn rất nhiều so với việc xem những con số tăng giảm liên tục trên thị trường.

Tất nhiên, chiến lược đầu tư này đòi hỏi rất nhiều kiến ​​thức để có thể thành công. Bạn cần có khả năng xác định những hàng hóa hoặc tài sản nào sẽ tăng giá trong tương lai.

Bất động sản từng được coi là loại đầu tư có mức rủi ro tương đối thấp cho đến khi cuộc khủng hoảng nhà đất 2008 diễn ra. Nhưng nhìn chung, khoản đầu tư vào bất động sản vẫn an toàn so với các loại hình đầu tư khác. 

Nếu bạn đang suy nghĩ đến việc đầu tư vào các loại hình tiền ảo như Bitcoin, có vẻ như đây là xu thế của giới trẻ và được nhiều người đánh giá là có triển vọng trong tương lai. Dù sao, cho tới nay, Nhà nước vẫn chưa công nhận loại tiền này cũng như cấp phép các sàn giao dịch tiền điện tử dù đang có các kiến nghị về việc thí điểm và nghiên cứu sử dụng tiền điện tử..

Cuối cùng, bạn có thể cân nhắc các khoản gửi tiền tiết kiệm với mức rủi ro thấp nếu bạn đang cần một khoản đầu tư an toàn. Nhưng hãy nhớ rằng vào thời kỳ lạm phát tăng, những khoản đầu tư như vậy không thể giúp tài sản của bạn tăng trưởng, thậm chí còn bị bào mòn.