Cách đầu tư hiệu quả khi thị trường suy thoái
Thị trường chứng khoán từ lâu đã được coi như hiện thân của sự bất ổn, những giao dịch liên tục và những biến động lên xuống diễn ra hàng ngày, hàng giờ. Từ sau cuộc khủng hoảng kinh tế nhà đất năm 2008, thế giới chứng kiến thời kỳ thị trường đi lên trong hơn 10 năm. Tháng 2/2020, trước những tác động khôn lường từ đại dịch Covid-19, thế giới bước vào thời kỳ khủng hoảng tiếp theo. May thay, với sự phục hồi mạnh mẽ, thời kỳ đi xuống chỉ kéo dài trong hai tháng.
Tuy không có bằng chứng nào nói lên việc thị trường sẽ sớm đối mặt với quãng thời gian suy thoái, nhưng dẫu sao, những lần điều chỉnh giá trên thị trường vẫn có thể trở nên rất khắc nghiệt. Trong thời kỳ thị trường bất ổn do đại dịch, rất nhiều cổ phiếu đã điều chỉnh tới 10% hay 20%. Bạn cần nắm rõ vấn đề này để đầu tư hiệu quả bởi nếu bạn thực hiện những sự điều chỉnh thiếu tính toán trong danh mục đầu tư, bạn có thể thua lỗ, thậm chí bỏ lỡ cơ hội kiếm lời. Tuy vậy, điều đó không có nghĩa là bạn nên mặc kệ danh mục của mình khi thị trường diễn biến xấu đi.
Hãy cân nhắc các điều sau, có thể chúng sẽ giúp bạn đứng vững trước bất cứ điều gì xảy đến với thị trường chứng khoán:
Cân đối lại rủi ro
Để tận dụng sự lên xuống của thị trường, bạn cần có những bước đi hợp lý. Nếu danh mục của bạn đang được thiết kế với mức rủi ro cao, giờ là lúc bắt đầu điều chỉnh.
Lời khuyên mà đa phần các nhà hoạch định tài chính đưa ra là hãy thay đổi tỷ lệ danh mục của bạn: cân đối lại tỷ lệ cổ phiếu, tài sản có thu nhập ổn định (trái phiếu) và tiền mặt. Có nhiều người tập trung vào đầu tư cổ phiếu vì chúng có mức tăng ấn tượng trong những năm trở lại đây. Nhưng chúng lại là loại tài sản có mức rủi ro cao nhất nên hãy cân nhắc và suy nghĩ về điều đó.
Làm thế nào để biết liệu bạn có đang đầu tư ở đúng mức rủi ro hay không? Điều đó tùy thuộc vào mục tiêu tài chính của bạn. Các danh mục đầu tư rủi ro hơn thường có tỷ lệ cổ phiếu cao và tỷ lệ trái phiếu và tiền mặt thấp. Nếu bạn đặt một mục tiêu tài chính tham vọng, bạn sẽ phải chấp nhận một mức rủi ro cao hơn. Nhưng trong trường hợp bạn đang đầu tư cho các dự định lâu dài trong tương lai, bạn không cần phải liều mình trên thị trường chứng khoán để gia tăng thu nhập, bạn có thể cân nhắc gia tăng tỷ lệ trái phiếu và tiền mặt. Đặc biệt trong giai đoạn thị trường đi xuống, bạn có thể mua các loại cổ phiếu khác ở mức giá thấp với số tiền mặt còn lại trong tài khoản.
Nếu danh mục đầu tư của bạn được coi là đủ an toàn và đủ rủi ro với mục tiêu tài chính của bạn, bạn sẽ không cần dành nhiều thời gian quan sát, điều chỉnh chúng. Hãy tìm hiểu các nền tảng đầu tư trực tuyến, tham khảo các mô hình phân bổ danh mục đầu tư hoặc nói chuyện với cố vấn để tìm hiểu xem liệu mình nên thay đổi danh mục đầu tư của mình thế nào trong thời gian chuẩn bị nghỉ hưu hay trước các đợt biến động lớn của thị trường. Có nguồn tham khảo chất lượng cũng là một chìa khóa để đầu tư thành công.
Tiếp tục đầu tư chính là cách đầu tư hiệu quả khi thị trường suy thoái
Thời điểm thị trường lao dốc chính là thời điểm không thể thích hợp hơn để mua cổ phiếu với giá thấp. Đừng ngại đầu tư trong thời điểm này, nhất là khi thị trường đã điều chỉnh sâu. Đây là một cơ hội tốt và nó không kéo dài mãi. Trên thực tế, thị trường giá xuống thường diễn ra trong thời gian ngắn hơn thị trường giá lên.
Hãy dùng các khoản tiền nhỏ để mua cổ phiếu một cách định kỳ. Phương pháp này gọi là bình quân chi phí cận biên, nó sẽ giúp bạn giảm thiểu rủi ro mà danh mục của bạn gặp phải trong thời kỳ thị trường đi xuống.
Tuân thủ kế hoạch tài chính
Ngừng đầu tư trước khi thị trường đi xuống luôn là lựa chọn hàng đầu, bạn có thể mua vào lượng lớn các cổ phiếu với giá cả phải chăng khi thị trường giảm. Nếu bạn dự tính được rằng thời kỳ suy thoái đang tới gần, hãy kiểm tra xem mình còn bao nhiêu tiền trong tài khoản, giá trị cổ phiếu, trái phiếu là bao nhiêu, giá trị của các loại tài sản khác như nhà, đất và đưa ra quyết định phù hợp. Tuy vậy, không dễ để đoán trước được diễn biến của thị trường chứng khoán.
Để thích ứng, bạn nên lập và tuân theo các kế hoạch tài chính của riêng bạn. Có những khoản tiền chỉ nên gửi tiết kiệm, chẳng hạn tiền đóng học cho con. Tài chính vững vàng sẽ là tiền đề để bạn đương đầu với rủi ro.
Dành một khoản tiền cho các quỹ mở cũng là một lựa chọn tốt, họ sẽ thay bạn quản lý danh mục đầu tư trong trường hợp bạn không muốn dành thời gian vướng bận về nó. Trong trường hợp suy thoái đang đến gần, rót tiền vào quỹ đóng sẽ là một lựa chọn sai lầm khi cả thị trường nói chung đang giảm điểm và bạn sẽ mất tiền. Hãy tính toán số tiền mình cần cho các dự định, kiểm tra chi phí đi kèm để tránh thất lạc tiền trong quá trình đầu tư gián tiếp này.
Đừng quá bi quan khi thị trường đi xuống
Vào những năm 2007 và 2008, thị trường hứng chịu cuộc khủng hoảng kinh tế, rất nhiều người không có tiền để đầu tư. Nhưng Warren Buffett thì có. Trong thời kỳ đen tối nhất của thị trường tài chính, ông đầu tư 5 tỷ USD vào Goldman Sachs, cổ phiếu của công ty này sau đó đã tăng 62% trong 5 năm kế tiếp khi thị trường dần hồi phục. Đây là thương vụ đầu tư hiệu quả kinh điển trong thị trường giá xuống.
Không phải ai cũng có cơ hội tận dụng những gì mà thị trường đi xuống mang lại, sẽ là điên rồ nếu một nhà đầu tư bán khống tài sản của mình để chờ suy thoái nhưng nó không tới, đặc biệt đối với các nhà đầu tư đang tích lũy để về hưu. Như Warren Buffett đã đề cập trong thư gửi cổ đông vào thời điểm thị trường đang đi xuống mạnh: ”Thị trường sẽ lên và xuống ngẫu nhiên, bạn không nên dừng việc đầu tư một vài năm để chờ đến khi thị trường hồi phục”. Hay nói cách khác, chúng ta không nên ngừng việc đầu tư vì thị trường đi xuống.
Nếu bạn định mua cổ phiếu khi giá của nó chỉ vừa giảm đi đôi chút, bạn sẽ không biết giá đáy của nó là bao nhiêu. Thậm chí, bạn có thể bỏ qua cơ hội mua cổ phiếu ở các mức giá hợp lý. Bạn nên quan sát thị trường để biết điểm mua phù hợp. Việc mua bừa bãi trong khoảng thời gian này giống như việc bắt dao rơi, nghĩa là giá cổ phiếu sau khi bạn mua có thể tiếp tục đi xuống. Nhưng không ai có thể bắt đáy một cách chính xác cả, đừng bi quan khi giá cổ phiếu giảm sau khi bạn mua. Sau một vài năm, khi thị trường bình ổn trở lại, bạn sẽ hoàn lại được vốn và giá chúng sẽ tăng lên.
Tham lam khi người khác sợ hãi
Một số thói quen của các nhà đầu tư khi đứng trước khoảng thời gian thị trường đi xuống là: họ có thể bán bớt các tài sản đầu tư hoặc chuyển hóa sang các loại tài sản khác an toàn hơn như vàng. Nhưng đây chưa chắc đã là cách đầu tư hiệu quả.
Hãy phân tích các cơ hội đầu tư với một cái đầu lạnh và tìm hiểu xem nếu người bán định bán tháo một thứ gì đó với giá rẻ, bạn hoàn toàn có thể chớp thời cơ mua chúng. Quan trọng là khi mọi thứ đều đang ở mức giá rẻ, bạn không nên quá lạc quan và mua hết mọi thứ. Hãy tập trung vào những khoản đầu tư mà bạn am hiểu đủ về cách thức kinh doanh, ngành nghề hoạt động. Và chỉ đầu tư khi công ty đó đảm bảo được khả năng phục hồi của chúng.
Không vay nợ hay sử dụng đòn bẩy
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự sụp đổ của thị trường chứng khoán những năm 1929 là sử dụng đòn bẩy quá mức, nghĩa là có quá nhiều nhà đầu tư đang vay tiền để tham gia vào thị trường tài chính. Thông thường, các công ty môi giới sẽ bán cổ phiếu cho một số nhà đầu tư ký quỹ. Nghĩa là ngân hàng đầu tư có thể cho bạn vay tiền để mua cổ phiếu, nắm giữ cổ phiếu làm tài sản thế chấp. Điều này rất rủi ro, bởi vì nếu giá cổ phiếu giảm mạnh, ngân hàng siết nợ, bạn sẽ phải bán lỗ. Điều tương tự cũng xảy ra khi bạn vay margin từ công ty chứng khoán.
Mua cổ phiếu bằng đòn bẩy tài chính có thể coi là một trong những khoản đầu tư rủi ro nhất. Nếu bạn lo sợ một đợt điều chỉnh sắp xảy ra thì việc loại bỏ đòn bẩy tài chính là cách khiến danh mục đầu tư của bạn trở nên an toàn hơn.
Nếu bạn có thể trả bớt các khoản nợ khác, chẳng hạn như khoản vay mua ô tô hay nợ thẻ tín dụng, điều này có thể giúp bạn củng cố tài chính để vượt qua mọi khoảng thời gian tồi tệ có thể xảy ra.
Trong những khoảng thời gian suy thoái, ngân hàng có thể giảm lãi suất cho vay để thúc đẩy nền kinh tế hoạt động trở lại. Nếu bạn vay tiền vào lúc này, bạn sẽ có lời hơn so với việc vay ở các thời điểm khác. Nhưng nếu bạn vay để đầu tư thì hãy cẩn thận vì thị trường có thể vẫn tiếp tục đi xuống.